Święty Krzyż, dawn. Łysiec
szczyt we wsch. części Łysogór, pod względem wys. drugi po Łysicy w G. Świętokrzyskich (wys. 595 m); na płn. stokach gołoborza, na płd. - las bukowo-jodłowy (ścisły rezerwat Świętokrzyskiego Parku Nar.); stacja telewizyjno-przekaźnikowa; VIII-X w. jeden z najw. w Polsce ośr. kultu pogańskiego, w 1. poł. XII w. opactwo Benedyktynów, 1241 i 1260 zniszczone przez Tatarów, 1320 obrabowane przez Litwinów; od pocz. XIV w. pn. Święty Krzyż (od relikwii św. Krzyża przechowywanych w kościele); 1825 utworzono tu ciężkie więzienie, podczas II woj. świat. obóz zagłady jeńców radzieckich; zabytkowy zespół klasztorny Benedyktynów (XII w.) z późnobarokowym kośc. św. Krzyża z XVIII w.
ŚWIĘTY KRZYŻ, ŁYSIEC, ŚWIĘTOKRZYSKI PARK NARODOWY
- Łysa Góra, (= szczyt w Górach Świętokrzyskich),...
- łysa góra//góra z czarownicami, ‘pokój nauczycielski’...
- ŁYSA, przysiółek w , powiat...