miasto zał. przez Rzymian nad Dunajem (na terenie ob. Budy, zach. części Budapesztu), na terenach zamieszkanych przez celtyckich Erawisków; wkrótce gł. m. rzymskiej prowincji Pannonia Inferior; załoga wojskowa stacjonowała tu już w I w. n.e. (co najmniej od czasów cesarza Klaudiusza); chroniąc granicę przed sarmackimi Jazygami i germańskimi Kwadami; przy obozie powołano z czasem osiedle weteranów wojskowych; za Septymiusza Sewera A. podniesiono do godności kolonii (Colonia Aelia Septimia Aquincum); okres rozwoju w III w.; funkcjonowało do ok. 460.
PANONIA, BUDA