muzułmańskie państwo murzyńskie w okolicach jez. Czad; powstało w XVI w., wchłaniając wcześniejsze państwo Kanem (istniejące IX-XIII w.); władcy B. utrzymywali żywe kontakty handlowe i dyplomatyczne z państwami Maghrebu, dokąd dostarczano niewolników zdobywanych w czasie licznych wypraw wojennych; państwo o charakterze wybitnie militarnym i agresywnym; od 2. poł. XVII w. stopniowe osłabienie państwa; ostateczny upadek w XIX w. po najazdach ludów Fulbe i Raba.
KANEM, KANURI