właśc. Lucius Septimius Severus Pertinax (146-211)
cesarz rzym. od 193, zał. dynastii; pochodził z rodu ekwitów, od 173 senator, w chwili zamordowania przez pretorian chorego umysłowo ces. Kommodusa i jego następcy Pertinaxa, gubernator Panonii (obecna Austria i Węgry) i d-ca najsilniejszej armii w rejonie Dunaju; kiedy jego oddziały ogłosiły go cesarzem, ruszył na Rzym i krótko panujący ces. Didius Julianus wkrótce także został zamordowany; S.S. zlikwidował gwardię pretoriańską i ustanowił własną z legionów dunajskich (15 tys. ludzi); pobiwszy rywali do tronu i ich sojuszników ogłosił się synem ces. Marka Aureliusza oraz mianował swojego syna Karakallę współimperatorem i następcą; odbił Mezopotamię Partom (197-199) i uczynił z niej ponownie prowincję rzymską; nadał wojsku pierwszoplanową rolę w państwie, podniósł żołd i zezwolił na małżeństwa legionistów; osłabił senat, opierał się nie na rodach senatorskich, lecz na rycerskich; zreformował sądownictwo; zmarł podczas wyprawy do Brytanii, a jego dynastia rządziła Rzymem do 235.
KARAKALLA, ISTANBUL, ALEKSANDER, HATRA, HADR, AL-, PAPINIAN, SEWEROWIE, LUCIUS SEPTIMUS SEVERUS PERTINAX, AQUINCUM, FORUM ROMANUM, PALATYN