orientacja artystyczna, kształtująca się w 2. połowie lat 50. w kinie polskim jako reakcja na narzucony kulturze realizm socjalistyczny z jego ograniczeniami polit. i tematycznymi; twórcy tego kierunku, na ogół absolwenci łódzkiej PWSFiT, podjęli próby wyrazistego budowania sylwetki psychologicznej bohatera ekranowego, skomplikowanego wewn. i wieloznacznego, postawionego wobec trudnych wyborów hist.; p.s.f. skutecznie przełamywała różne tabu, szczególnie polit., odkłamywała historię współcz., wyzwalając ją od mitów i uproszczeń; wyróżnia się w niej dwa kierunki myślenia: ekspresyjno-heroiczny, reprezentowany przez A. Wajdę (Kanał 1957, Popiół i diament 1958, Lotna 1959, Popioły 1965), i związany z nazwiskiem A. Munka demaskatorsko-polemiczny, podważający patriotyczno-tromtadrackie mity (Eroika 1958, Zezowate szczęście 1960); wymienić tu także należy twórczość S. Różewicza (Świadectwo urodzenia, 1958 i Wolne miasto 1961), K. Kutza (Krzyż Walecznych, 1961), Cz. Petelskiego (Baza ludzi umarłych, 1959). Dla p.s.f. duże znaczenie miała współpraca reżyserów z literatami, którzy nie tylko pisali scenariusze, ale i współtworzyli filmy (m.in. J.S. Stawiński, T. Konwicki, A. Ścibor-Rylski). Od czasów p.s.f. datuje się także renoma polskich operatorów, którzy mają poważny udział w jej sukcesie artystycznym (J. Lipman, J. Wójcik, H. Jahoda, S. Matyjaszkiewicz); filmy p.s.f. były wielokrotnie nagradzane na międzynar. festiwalach.
- polska szkoła filmowa, nurt w kinie pol. powstały...
- awangarda filmowa, termin obejmuje wiele...
- realizm filmowy, tendencja w kinie polegająca...