Aleksander (1877-1955)
aktor, reżyser, pedagog; występował na scenach łódzkich, w-wskich, wileńskich, krakowskich, współpracował z Redutą; dyr. teatrów w Łodzi, Wilnie i Warszawie; zasłynął rolami charakterystycznymi w komediach A. Fredry, J. Blizińskiego, Moliera, rozszerzając stopniowo repertuar o role dramatyczne, przesycone gorzkim szyderstwem, obnażające słabość kreowanych bohaterów; podczas II woj. świat. pracował m.in. jako kierownik przytułku dla starców koło Sochaczewa; od 1945 występy i reżyseria w Teatrze Wojska Pol. w Łodzi (m.in. Żebrak w Elektrze J. Giraudoux, Poleżajew w Niespokojnej starości L. Rachmanowa, Aptekarz w Wielkanocy S. Otwinowskiego), w Krakowie (Pan Damazy Blizińskiego), od 1947/48 znów w Teatrze Polskim w Warszawie (Szambelan w Panu Jowialskim Fredry, Inspektor Goole w Pan Inspektor przyszedł J.B. Priestleya, Jaskrowicz w Grzechu S. Żeromskiego - ostatnia rola, grana już z niedowładem nóg); reżyser ok. 80 utworów, gł. błyskotliwie i niekonwencjonalnie inscenizowanych komedii (Molier, Beaumarchais) i wydobywanych z zapomnienia dzieł pisarzy pol.; role w filmach Huragan, Granica, Dzieje grzechu, Księżna łowicka, Dwie Joasie, Wrzos, Doktor Murek, Żona i nieżona (po wojnie Dwie godziny); występy w radiu; wybitne zasługi w szkoleniu i wprowadzaniu na scenę młodych aktorów: m.in. 1923-31 dyr. Szkoły Dramatycznej w Warszawie, 1932-36 współorganizator i dyr. PIST, inicjator jego reaktywowania w Łodzi i dyr. 1945-46; 1947-49 organizator i rektor Państwowej Szkoły Dramatycznej w Warszawie, po przekształceniu w PWST - prof. i honorowy rektor (szkoła nosi jego imię); wspomnienia: Gawędy starego komedianta.
ZWIĄZEK ARTYSTÓW SCEN POLSKICH, TEATR NARODOWY w Warszawie, PRZYBYSZEWSKA, FRYCZ Jan, KRECZMAR, POLSKA. TEATR. NA PRZEŁOMIE WIEKÓW, ZEMŁA, JANDA
- Zelwerowicz Aleksander, (1877-1955)
- PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA TEATRALNA IM. A. ZELWEROWICZA, PWST
- SCENA POLSKA, "