Reklama

HEMINGWAY

Ernest (1899-1961)


amerykański pisarz, publicysta, reportażysta; przedstawiciel "straconego pokolenia" (lost generation); jeden z najwybitniejszych prozaików XX wieku. Jego pisarstwo splata się z życiem autora - bogatym i niespokojnym, wypełnionym poszukiwaniem człowieczeństwa w sytuacjach ostatecznych; ta pasja poznawcza kazała H. stać się korespondentem na frontach obu wojen świat., obserwować zryw hiszpańskiej wojny domowej, doświadczać odmienności modelu życia francuskiej cyganerii, podejmować wyprawy myśliwskie i rybackie. Kontrowersyjny, agresywny, fascynujący i brutalny świat prozy H. stał się swoistym modelem życia dla późniejszych młodych pokoleń, oddziałał także mocno na rozwój prozy amerykańskiej w XX stuleciu. Już w pierwszej powieści (Słońce też wschodzi) pokazał tragizm i pustkę duchową, jałowość egzystencji ludzi okaleczonych (moralnie i fizycznie) po I woj. świat.; powieść ta - porównywana z poematem Ziemia jałowa Eliota - odsłoniła podstawowe założenia swoistej filozofii pisarza, której pozostał wierny niemal w całej swojej twórczości: jest to przekonanie o samotności człowieka zarówno w świecie przyrody, jak w społeczeństwie; losem ludzkim rządzi czysty przypadek, na który człowiek nie ma żadnego wpływu, stąd też wszelkie porażki należy przyjmować spokojnie - bez emocji, ale także bez nadziei i bez patosu. Zarazem H. jest przeciwny postawie rezygnacji i bierności; człowiek odpowiada tylko przed swoim własnym sumieniem, a nie przed społeczeństwem; normami etycznymi przyjętymi przez społeczeństwo należy się kierować tylko wtedy, gdy nie stoją one w sprzeczności z własnym przekonaniem; tylko tak też można dochować wierności imperatywom moralnym (Pożegnanie z bronią, Śmierć po południu). Sławę przyniosła H. powieść Komu bije dzwon poświęcona wojnie hiszpańskiej; jej bohater wybiera śmierć dla idei tylko dlatego, że idea ta jest zgodna z jego wewnętrznym, głęboko odczuwanym "ja". Głęboki tragizm bohaterów H. niekiedy przeradza się w patos (Za rzekę w cień drzew, Wyspy na Golfsztromie), zwł. w późniejszych utworach pisarza, wyrastających z doświadczeń II woj. świat.; inną charakterystyczną cechą tych bohaterów jest dręcząca ich obsesja śmierci, sprowadzonej do rytualnego, symbolicznego związku kata i ofiary (Zielone wzgórza Afryki, Śmierć po południu). 1954 H. otrzymał nagrodę Nobla za krótką powieść Stary człowiek i morze, będącą kwintesencją jego tragicznego, ale jednocześnie głęboko humanistycznego przesłania pisarskiego: tezy o konieczności walki "mimo wszystko": mimo świadomości klęski, która jest zwycięstwem choćby dlatego, że w ogóle podjęło się trud walki. W prozie amerykańskiej XX w. wpływ H. zaznaczył się przyjęciem charakterystycznego, behawioralnego modelu narracji, sugestywnością lapidarnego opisu, ograniczeniem emocjonalności języka na rzecz intensywności obrazowania, podkreślonej przez prostotę struktur narracyjnych, opisowych i dialogowych.

Powiązane hasła:

JONES, OAK PARK, AMERYKAŃSKA LITERATURA, BURGESS Anthony, DONNE John, ŚWIERCZEWSKI, ZIELIŃSKI, DOS PASSOS John, LOST GENERATION

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama