Berberzy
grupa ludów chamito-semickich w Afryce Płn. (od Maroka po zach. Sudan); przemieszana rasowo z Arabami i Murzynami sudańskimi, dialekty berberyjskie wypierane przez arabskie; liczebność 8-10 mln osób; plemiona: Tuaregowie, Kabylowie, Imazighowie, Szelechowie; zajmują się gł. uprawą roli, hodowlą, rzemiosłem, w niewielkim odsetku koczownicy; muzułmanie, lecz podstawową formą rodziny jest rodzina monogamiczna. Pierwsze państwa berberyjskie istniały w III-II w. p.n.e., w średniowieczu dynastie B. rządziły na terenach Maghrebu, przejściowo w muzułmańskiej Hiszpanii (Almohadzi i Almorawidzi); z ludów berberyjskich wywodziły się dynastie cesarzy rzym. (Sewerów i Gordianów) oraz filozofowie chrześc., Tertulian i św. Augustyn; przez wieki zachowali wysoką niezależność; w ostatnich dekadach XX w. podjęli walkę o uznanie ich kultury (amazigh) i języka za równoprawne w Maroku, o wprowadzenie odpowiednich zmian w szkolnych programach nauczania, o dopuszczenie do urzędów itp.; jednocześnie uaktywnili społeczności lokalne, zajmujące się zakładaniem szkół, szpitali, lokalnych sp-ni handlowych, elektryfikacją, poprawą dostępu do wody itp.; w wyniku ich starań 2001 dekretem królewskim powołano do życia Król. Inst. Kult. Amazigh; uznanie ich języka za urzędowy (mówi nim ok. 11 mln mieszk. Maroka) wydaje się kwestią bliskiego czasu.
- BERBERA, miasto i port w płn.(...)
- DŻARBA, franc. Île de Jerba
- SMOGORZEWSKI, Zygmunt (1884-1931)