Reklama

SPENCER

Herbert (1821-1903)

angielski filozof i socjolog; z wykształcenia inżynier budownictwa lądowego, przez pewien czas zatrudniony przy budowie linii kolejowej; w filozofii był praktycznie samoukiem, od 1858 zajmował się tworzeniem dzieła System filozofii syntetycznej, jest to 10-tomowa synteza pozytywizmu i ewolucjonizmu, próbuje dzieje przyrody, społeczeństwa i kultury wyjaśnić w oparciu o interpretowaną w duchu Darwina zasadę ewolucji; zaczerpnięta z ewolucjonizmu koncepcja "walki o byt" i jej roli w procesie ewolucji uczyniła z S. radykalnego rzecznika zasady laissez-faire (skrajny liberalizm) jako polityki rządu. Jednocześnie był przeciwnikiem militaryzmu: jakkolwiek społeczeństwo typu wojującego odegrało istotną rolę w procesie ewolucji rozumianej jako walka o byt, to rozwój cywilizacji sprawia, że wojny stają się anachronizmem; następuje przejście do społeczeństwa przemysłowego, w którym walka o byt zmienia postać, staje się przemysłową walką o byt, a do przeżycia najlepiej jest przystosowane to społeczeństwo, które wytwarza największą liczbę jednostek najlepiej przystosowanych do życia w społeczeństwie przemysłowym. Cała koncepcja S. przepojona jest optymistyczną wiarą, że ewolucja nieuchronnie zmierza do ukształtowania społeczeństwa przemysłowego, w którym jednostka byłaby wszystkim, a państwo niczym; ufny w automatyzm ewolucji zwalczał całe życie wszelkie próby ingerencji państwa w życie obywateli (nawet służbę sanitarną, państwowe szkolnictwo, państwową pocztę). Konsekwentnie odmawiał przyjmowania wszelkich zaszczytów (m.in. członkostwa Royal Society i katedry uniwersyteckiej). Ewolucjonizm S. wpłynął na rozwój etnologii, rozbudzając zainteresowanie tzw. społeczeństwami prymitywnymi; jego poglądy stymulowały też teorie liberalizmu ekon.; S. był jednym z myślicieli najsilniej oddziałującym na pozytywizm warszawski (zwł. na A. Świętochowskiego).

Reklama

Powiązane hasła:

SPOŁECZEŃSTWO PRZEMYSŁOWE, EWOLUCJONIZM, SOCJOLOGIA, POZYTYWIZM

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama