(gr. autonomia = samorząd)
1) W okresie Wielkiej Reformy Teatru jedno z głównych założeń reformatorów ( E. Craiga, A. Appii) postulujących autonomiczność sztuki teatru (niezależność od dramaturgii i innych ograniczeń) oraz reżysera jako nowoczesnego inscenizatora, wszechstronnego artysty tworzącego koncepcję i całokształt dzieła teatralnego, odpowiedzialnego za równoważność elementów spektaklu (słowa, kompozycji, przestrzeni, ruchu, postaci scenicznych, światła, barwy, dźwięku). 2) Jedno z podstawowych założeń estetyki Czystej Formy S.I. Witkiewicza zakładające niezależność sztuki teatru od życia, rzeczywistości, naśladownictwa mimetycznego, od zabiegów inscenizacyjnych i od "teatralizacji". 3) W sztuce współcz. a.sz. występuje jako tendencja równoległa z zacieraniem granic międzygatunkowych, np. teatr rezygnuje świadomie ze słowa, może też odrzucać dramaturgię i dramatyczność na rzecz poszukiwania istoty teatru; podejmowana jest również refleksja twórcza w sztuce nad autonomią dramatu wobec zabiegów inscenizacyjnych oraz refleksja nad autonomią dzieła plastycznego, muzycznego etc. wobec całości procesów, jakim podlega sztuka w kulturze medialnej i po postimpresjonistycznej.
- sztuka dla sztuki, tendencja lit. powstała...
- sztuka dla sztuki, hasło wyrażające postawy...
- estetyzm, nazwa kierunków w lit.(...)