Reklama

Dostojewski Fiodor

(1821-81)

prozaik ros.; debiutował należącą jeszcze do ros. "szkoły naturalnej" powieścią epistolarną Biedni ludzie (1846) i w tym samym roku wydanym Sobowtórem, w którym po raz pierwszy zasygnalizował późniejsze zainteresowanie dwoistością natury ludzkiej, złożonej z dobra i zła. W 1849 r. za udział w spotkaniach tajnego koła zwolenników socjalizmu utopijnego aresztowany, skazany na śmierć, wyrok później zamieniono na 4 lata katorgi i służbę wojskową. Doświadczenia z tych lat zawarł D. w tomie Wspomnienia z domu umarłych (1862). Swoje koncepcje filoz. i społ. przedstawiał na łamach wydawanych wraz z bratem Michałem czasopism "Wriemia" i "Epocha", w szkicach Zimowe uwagi o letnich wrażeniach (1863) oraz w Dzienniku pisarza (1876-77 i 1880-81). Światową sławę zyskał powieściami filoz.-psychol., w których rozważał zagadnienia etyki, przeciwstawiał się różnym systemom światopoglądowym, przedstawiał rozterki moralne bohaterów odwołując się do chrześc. ideałów, m.in. zgody na cierpienie. Kolejno wychodzą: Zbrodnia i kara (1866), Idiota (1868), Biesy (1872) i Bracia Karamazow (1879-80). D. osiągnął mistrzostwo w dogłębnej psychoanalizie świadomości postaci, w prezentacji lęków i obsesji jednostki, oddziaływania instynktu na indywidualne wybory. Stawiając pytania filoz.-moralne, unikał jakichkolwiek ostatecznych rozstrzygnięć. Umiejętność łączenia sceptycyzmu z obsesyjnością i zafascynowaniem oraz bogactwo problemów podejmowanych przez D. stały się przyczyną silnego wpływu jego prozy na tradycję lit. Rosji i świata.

Reklama

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama