1) Kierunek lit.-artystyczny wyrażający konieczność odrzucenia tradycji kulturowych, gloryfikujący cywilizację współcz. i jej osiągnięcia techniczne. Zapoczątkowany w 1909 r. przez poetę F. Marinettiego, który ogłosił w manifeście upadek sztuki przeszłości i narodziny nowej sztuki. Wspólnie
z U. Boccionim, L. Russolem, G. Ballą,
G. Severinim wydali w 1910 r. Manifest malarzy futurystów i Manifest techniczny, które określały ruch, rozmach, dynamikę jako cechy nowej sztuki. Do najbardziej reprezentatywnych dzieł tego kierunku jest zaliczany obraz U. Boccioniego Elasticit przedstawiający pędzącego konia: synteza różnych form ruchu. Poza Italią f. nie miał jednolitego programu. 2) W Rosji i w Polsce f. nazywano twórczość artystów awangardowych wywodzących się z kubizmu, którzy zrywali z tradycyjną estetyką i głosili apoteozę przyszłej cywilizacji technicznej. F. miał wpływ na ukształtowanie się w Polsce formizmu.