Cwi (1626-76)
mistyk żydowski; pochodził z rodziny przybyłej z Hiszpanii i osiadłej w Smyrnie; prowadził studia nad Kabałą; wykorzystując fakt, że w księdze Zohar znajduje się informacja, że rok 5408 (1648) będzie początkiem ery zbawienia, ogłosił się w tym roku mesjaszem i zyskał wielu zwolenników, zwł. w kręgach kabalistycznych, także w Polsce (czemu sprzyjała atmosfera przygnębienia panująca po powstaniu Chmielnickiego i ofiarach, jakie spowodowało ono wśród pol. Żydów). Popularność samozwańczego mesjasza była tak duża, że w 1666 Jan Kazimierz zabronił obnoszenia wizerunku S. w procesjach. Niespodziewanie dla swoich licznych zwolenników w całej 1666 pod groźbą śmierci S. przeszedł na islam. Pomimo konwersji utrzymywał nadal stosunki ze swoimi fanatycznymi zwolennikami; przyłapany przez turecki patrol w okolicach Istambułu na śpiewaniu z nimi psalmów został skazany na zesłanie do Dulcigna w Albanii (gdzie nie było Żydów) i tam zmarł w zapomnieniu.