minerał, uwodniony siarczan wapnia CaSO42H2O; może posiadać różne zabarwienia: biały, niekiedy bezbarwny, przezroczysty, szary, miodowożółty, czerwony, brunatny, czarny o połysku szklistym; b. miękki; zwykle tworzy tabliczkowate lub słupkowe kryształy (selenit) lub drobnoziarniste skupienia (alabaster); powstaje wskutek krystalizacji z wody mórz i słonych jezior, a także w wyniku uwodnienia anhydrytu; b. rozpowszechniony na całej kuli ziemskiej; polskie złoża anhydrytu i g. należą do największych w świecie; g. permski występuje gł. w okolicach Inowrocławia, Gniezna, Łodzi i D. Śląsku; b. duże złoża g. trzeciorzędowego między Krakowem, Chmielnikiem i Staszowem, na Podkarpaciu i na G. Śląsku; stosowany do otrzymywania różnych gatunków gipsu palonego (modelarski, medyczny, sztukatorski i in.), jako dodatek do cementu portlandzkiego, hutniczego, do wyrobu farb, emalii, polew itd.; alabaster jest stosowany jako materiał rzeźbiarski do wyrobu przedmiotów ozdobnych oraz dekoracyjnych kamieni architektonicznych.
EGIPSKI KANON W SZTUCE, OSADOWE ZŁOŻA, SELENIT, SIARCZANY(VI), OKŁADZINA, PIANOBETON, ZAPRAWA BUDOWLANA, DYL, POLSKA. WARUNKI NATURALNE. BOGACTWA MINERALNE, PORTLANDZKI CEMENT
- gips, odlew z gipsu, załatać...
- gips, skała osadowa pochodzenia...
- bułka z gipsem, ‘śniadanie’