Hessen
kraj związkowy w Niemczech; pow. 21,1 tys. km2, 5,6 mln mieszk. (1999); stol. Wiesbaden; najw. miasto i ośr. gospodarczy: Frankfurt nad Menem. Centralną część zajmuje Obniżenie Heskie, będące wsch. przedłużeniem Niz. Górnoreńskiej, na zach. Reńskie Góry Łupkowe (Taunus, Westerwald, G. Rothaar), na wsch. grupy górskie Rhön (Wasserkuppe, 950m) i Spessart, na płd. góry Odenwald i Niz. Górnoreńska; gł. rzeki: Ren, Men, Lahn, Fulda, Werra; jeden z najbardziej uprzemysłowionych i najbogatszych krajów związkowych w Niemczech: wydobycie soli potasowych, węgla brunatnego, gazu ziemnego; przem. maszynowy, chemiczny (zakłady Hoechsta w okolicy Frankfurtu n. Menem), farmaceutyczny (E. Merck w Darmstadt), elektroniczny (Siemens), samochodowy (fabryki Opla w Rüsselsheim, Volkswagena w Kassel), gumowy, metalowy, precyzyjny. Uprawa zbóż, ziemniaków, buraków cukrowych, warzyw, sadownictwo (wiśnie i czereśnie), znany rejon uprawy winorośli i produkcji win; hodowla bydła i trzody chlewnej, leśnictwo (lasy stanowią ok. 40% pow. H.); ośr. nauki i kultury (uniw. we Frankfurcie n. Menem, Gießen, Marburgu, wyższa szkoła techniczna w Darmstadt, liczne placówki badawcze o międzynarodowym znaczeniu). Początkowo H. była częścią imperium rzymskiego (świadectwa archeologiczne pochodzą z 30 p.n.e.), później zasiedlona przez Alemanów; w czasach średniowiecznych księstwo frankońskie (chrystianizacja w VIII w. poprzez misję św. Bonifacego), później w rękach landgrafów turyńskich; od 1247 odrębne landgrafstwo; w XVI w. rozbicie na dwie linie: H.-Kassel i H.-Darmstadt; 1866 landgrafowie H.-Kassel utracili terytorium na rzecz Prus; H.-Darmstadt (od 1806 jako wielkie księstwo) istniało do 1918; następnie republika związkowa Niemiec.
- Hesja, (Hessen)
- RÜSSELSHEIM, miasto w środk. , nad...
- FRANKFURT NAD MENEM, miasto w (Hesja), położone...