Reklama

NEPALU SZTUKA

Reklama

rozwijała się pod wpływem sztuki indyjskiej, chińskiej i tybetańskiej; najstarszymi znanymi zabytkami są megalityczne kamienie z wyrytymi parami oczu; z III w. p.n.e. (początki wpływów buddyzmu w Nepalu) pochodzą 4 stupy w Patanie i pozostałości 2 stup w Swajambhunath i Bodhinath. Ok. IX-XII w. sz.N. weszła w orbitę sztuki dynastii Pala (panującej na terenie Biharu i Bengalu); z tych czasów pochodzą najstarsze zachowane rzeźby buddyjskie w kamieniu i brązie. Rozkwit sz.N. nastąpił od XV w.; ustaliły się wówczas zasadnicze typy budowli sakralnych: buddyjska stupa o spłaszczonej czaszy i czworobocznej nadstawie, ozdobionej parami oczu (wg wierzeń - Buddy) i nakrytej wieżą o 13 uskokach (np. stupy w Bodhinath, Swajambhunath), i pagoda nakryta kilkukondygnacjowym, czterospadowym dachem o stromych połaciach; jej drewniane części były bogato rzeźbione (świątynie Czangu-Narajan, Bhawani w Bhatgaon). W świątyniach hinduistycznych pojawiły się wieże wieńczące sanktuarium, zw. sikhara (np. w świątyni Wisznu w Bhatgaon, Kriszny w Patanie). W Katmandu i dwóch dawnych stolicach: Bhatgaon i Patanie zachowały się zespoły budowli pałacowych z XVI-XVIII w., o konstrukcji ceglano-drewnianej, krytych stromymi dachami. Od XV w. na wysokim poziomie stała rzeźba, początkowo pod wpływami sztuki indyjskiej, w XVII-XVIII w. uległa wpływom tybetańskim (zwł. kultowa rzeźba w brązie). Szczególną formą rzeźby były wolno stojące kolumny (kamienne lub z brązu) zwieńczone figurami (np. posąg króla Bhupatindry w Bhatgaon XVIII w.); nepalskie brązy były pozłacane i inkrustowane szlachetnymi kamieniami. Malarstwo reprezentują iluminacje rękopisów (najstarsze pochodzą z XI w. i wykazują wpływ sztuki tybetańskiej); malowidła na sztandarach wotywnych. Spośród rzemiosł artyst. wyróżnia się jubilerstwo i złotnictwo. Dla sztuki i architektury Nepalu charakterystyczna jest wierność uświęconym tradycjom: wiele form dawnego budownictwa, rzeźby, brązownictwa, malarstwa przetrwało do dziś. Współczesna sz.N. pozostaje gł. w kręgu oddziaływania sztuki indyjskiej, widoczne są też wpływy sztuki Zachodu.

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama