jednogłosowe śpiewy w Kościele rzymskokat., przeznaczone dla liturgii całorocznej; ich kanon zawarty jest w Graduale Romanum i Antiphonale Romanum; pochodzenie nazwy związane z papieżem Grzegorzem I, któremu mylnie przypisuje się kodyfikację śpiewów (VI w.); ch.g. powstał w wynku skrzyżowania cech śpiewu liturgicznego hebrajskiego, bizantyjskiego i greckiego; pierwotną postać ch.g., chorał rzymski, usiłował wprowadzić w Galii król Pepin Mały; pierwszy znany rękopis ch.g. pochodzi z okresu 817-834 z notacją bezliniową (in campo aperto); ch.g. oparty jest na 8 skalach modalnych; podstawowe odmiany to: accentus - śpiewna recytacja ewangelii lub psalmów na jednym lub kilku dźwiękach, oraz concentus - śpiew właśc., sylabiczny lub melizmatyczny towarzyszący stałym częściom mszy (Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus, Benedictus, Agnus Dei), stosowany w antyfonach i hymnach; wykonywany solowo, chóralnie w postaci dialogu chóru i solisty (responsorium) lub antyfonalnie; repertuar tzw. autentyczny ch.g. skrystalizował się w VIII-IX w.; późniejsze przeróbki dawnych melodii spotykały się z silnym oporem teologów i głów Kościoła.
- GREGORIAŃSKI CHORAŁ, rzymski chorał
- chorał gregoriański, jednogłosowy śpiew...
- chorał gregoriański, rzymski chorał, repertuar śpiewów liturg.(...)