Reklama

ANDORA

Andorra

Reklama

niewielkie państwo w płd.-zach. , w Pirenejach, na pograniczu Francji i Hiszpanii; pow. 453 km2, 73,1 tys. mieszk. (2004); stol. Andorra la Vella (23,3 tys. mieszk.); j. urzędowe: hiszp., franc. i kataloński; jedn. monetarna: 1 euro = 100 centów; PNB na 1 mieszk. (2000) – ok. 19 000 dol.

WARUNKI NATURALNE. Położona na płd. stokach Wsch. Pirenejów, w dolinie rz. Valira i jej dopływów, najwyżej zamieszkany obszar w Europie; najw. szczyt Coma Pedrosa 2 946 m; klimat górski w strefie podzwrotnikowej; średnia temp. stycznia w stolicy –2,5°C, lipca 19°C; średni roczny opad 810 mm; w górach długo utrzymująca się pokrywa śnieżna (dogodne warunki dla sportów zimowych); lasy i pastwiska górskie zajmują 68% pow. kraju.

LUDNOŚĆ. Blisko 50% stanowią Katalończycy, 29% rdzenni Andorczycy, 7% Portugalczycy, 7% Francuzi; przeciętna dł. życia: mężczyźni – 74 lata, kobiety – 81 lat; dominujące wyznanie katolicyzm (ok. 95%).

USTRÓJ. Księstwo parlamentarne od 1993, współposiadłość lenna prezydenta Francji i hiszp. biskupstwa w Urgel; władzę ustawodawczą sprawuje Rada Generalna (z syndykiem na czele) złożona z 28 deputowanych, wybieranych co 4 lata; z jej grona powoływany jest rząd (pn. Rada Wykonawcza); w polityce zagr. interesy A. reprezentuje Francja; pod względem adm. wyodrębnionych jest 7 gmin.

GOSPODARKA. Podstawą gospodarki turystyka, zwł. zimowa (ok. 80% wpływów do budżetu, 13 mln gości rocznie) oraz strefa wolnocłowa handlu; w A. nie obowiązuje podatek dochodowy; siedziba wielu banków; niewielki przemysł; eksploatacja rud żelaza, wydobycie marmurów, rzemiosło artystyczne (biżuteria, ceramika); sprzedaż znaczków pocztowych.

HISTORIA. 805 pierwsze wzmianki, legenda przypisuje odrębność państwową A. Karolowi Wielkiemu; IX–XII w. przedmiot sporów feudałów Francji i Hiszpanii, zakończonych 1278 układem między hiszp. biskupem Urgel i hrabią Foix reprezentującym Francję (1607 jego prawa przeszły na głowę państwa); do 1993 A. była pozbawiona suwerenności międzynar., zachowując półfeudalną strukturę władzy; od początku lat 70. przemiany systemowe, powstanie partii polit., ograniczenie praw Francji i Hiszpanii; 1993 przyjęcie nowej konstytucji, przystąpienie do ONZ.

Powiązane hasła:

PESETA, KATALOŃSKI JĘZYK, ANDORRA, KATALONIA, ANDORRA LA VELLA, RAJE PODATKOWE, KATALOŃCZYCY

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama