rozwija się od epoki neolitu; zachowały się pochodzące z I tysiąclecia p.n.e. pozostałości budowli i założeń miejskich, fragmenty architektoniczne, ceramika, wyroby metalowe; cennym znaleziskiem był skarb Amudaryjski - zespół przedmiotów z IV-II w. p.n.e. (z epoki gr.-baktryjskiej), znaleziony 1877 k. grodziska Tahti-Kubad nad Amu-darią, na który składało się 177 złotych, srebrnych i brązowych przedmiotów artyst. i 1300 monet, m.in. złota plakietka z wyobrażeniem gryfa, złota blaszka z przedstawieniem wojownika Saka, bransoleta z przedstawieniami gryfonów w stylu achemenidzkim, złota okładzina z wyobrażeniem boga Besa w stylu hellenistycznym, statuetki magów, sygnety; wiele przedmiotów posiada cechy scytyjskie, prawdopodobnie liczne dzieła pochodzą z Persji; w dolinie Zerawszanu zachowały się ruiny m. Pendżikent (III-VIII w.), m.in. pozostałości dwóch świątyń, pałacu, domów mieszkalnych, fortyfikacji oraz cytadeli na wzgórzu; odkryto fragment malowideł ściennych (VII-VIII w.) zdobiących wnętrza świątyń i domów, odznaczających się mistrzostwem wykonania i wysokim poziomem artyst. (m.in. sceny z życia codziennego, religijne, obrzędy, wyobrażenia portretowe); znaleziono również rzeźby w glinie i kości słoniowej oraz ozdoby, narzędzia, broń, monety. Do VII w. w sz.t. mieszały się elementy indoirańskie, chińskie i antyczne; po podboju arabskim od VII-VIII w. rozwija się sztuka islamu (mauzolea Chodża Maszhad w Sajat z XI-XII w. i Chodża Nachszrom z XI-XIII w. w dolinie Zerawszanu, meczet Kok Gumbez w Ura Tiube z XV w.); sz.t. reprezentują także mozaiki, rzeźby w drewnie, malowidła ścienne; w XV-XVI w. następuje rozwój malarstwa miniaturowego; architekturę XVI-XVIII w. reprezentują zabytki Hasaru. W architekturze i sztuce od 1920 dominował realizm socjalistyczny (m.in. przebudowa Duszanbe). Od XVII w. rozwijała się sztuka ludowa, odznaczająca się dekoracyjnością, jej największy rozkwit przypada na XVII-XIX w.