WIOLONCZELA

tenorowo-basowy instrument z grupy chordofonów smyczkowych o kształcie podobnym do skrzypiec, jednak o dwukrotnie dłuższym korpusie, czterokrotnie wyższych boczkach i proporcjonalnie krótszej szyjce; w dolnej części nóżka, służąca do podparcia w. w czasie gry; grający pochyla instrument ku sobie, trzymając go między kolanami; w. ma cztery struny (najniższe okręcone drutem) strojone w kwintach C G d a, umożliwiające osiągnięcie skali chromatycznej od C do g² (możliwe rozszerzenie w górę przy użyciu flażoletów); brzmienie od miękkiego i delikatnego po pełne i jasne, nie ustępuje brzmieniu skrzypiec, choć rozmiary w. sprawiają, że nie jest ona instrumentem o równej skrzypcom ruchliwości; powstała w 2. połowie XVI w. z basowej violi da braccio, a pod koniec XVII w. stosowano ją zamiast mniej wyrazistej w brzmieniu violi da gamba; ustalenie ostatecznego kształtu w. przypisuje się A. Stardivariusowi; początkowo powierzano jej realizację basso continuo, jednak w XVIII w. stała się już instrumentem solowym; w Polsce znana od XVI w.; w ludowej praktyce muz. nazywana basami.

• basetla, „wiolonczela”
• pudełko, 1. „samochód marki...
• rzępolić, (ja) rzępolę na skrzypcach,...