Reklama

BUŁGARSKA SZTUKA

Reklama

najstarsze zabytki pochodzą z neolitu; od ok. 1800 p.n.e. panowała na tych terenach kultura tracka, jej rozkwit przypada na V-III w. p.n.e. (groby kopułowe zdobione polichromiami, wyroby ze złota i in. metali - tzw. złoty skarb z Panagiuriszte); architekturę starochrześc. reprezentują budowle sakralne (rotunda św. Jerzego w Sofii); od VII w. rozwój sztuki protobułg. (pozostałości pałacu w Plisce, reliefy z Madary). Właściwa sz.b. rozwijała się od końca VII w. (powstanie pierwszego państwa bułg.), oparta była na wzorach antycznych i bizant. (kaplica pałacowa w Presławiu, bazyliki w Prespie i Ochrydzie); rozkwit w XIII i XIV w.: powstawały liczne cerkwie na planie krzyża z kopułami (Nesebyr) lub jednonawowe ze sklepieniem kolebkowym (Tyrnowo) oraz dwupiętrowe mauzolea (Asenowgrad); rozwijało się malarstwo ścienne (Bojana) i miniaturowe, rzeźba w kamieniu i snycerstwo. Wraz z podbojem państwa bułg. przez Turcję z końcem XIV w. nastąpił upadek sz.b., wiele zabytków uległo zniszczeniu; nielicznymi ośrodkami sz.b. w XV-XVII w. były niektóre klasztory; w architekturze XV-XVIII w. widoczne wpływy muzułmańskie (liczne meczety, domy o nadwieszonych piętrach, drewn. kraty w oknach o misternych wzorach). Z końcem XVIII w. nastąpiło odrodzenie sz.b. (monastyr w Rile, cerkiew A. Newskiego w Sofii); w XIX w. rozwój malarstwa, gł. realistycznego i akademickiego (portrecista Ch. Cokew, malarstwo hist. - N. Pawłowicz, rodzajowe - I. Angełow, A. Mitow, I. Wesztin, pejzaż - A. Michow). W XX w. swych przedstawicieli w sz.b. ma impresjonizm, postimpresjonizm, ekspresjonizm (S. Iwanow. W. Dimitrow-Majstora), abstrakcja, silny jest też nurt malarstwa realistycznego (Ch. Stanczew); realistyczne rzeźby tworzą I. Funew, I. Łazarow, B. Szac; w 2. poł. XX w. po okresie sztuki socrealistycznej zaznacza się w malarstwie koloryzm; tworzą malarze: I. Kirkow, P. Panajotow, N. Petkow; rzeźbiarz W. Minekow, graficy - B. Angeluszew. W. Stajow. Obiekty nowoczesnej architektury powstają gł. w Sofii (pałac sportu), Warnie, Złotych Piaskach i in. kurortach nadmorskich. Na wysokim poziomie stoi b. sz. ludowa, zwł. budownictwo drewniane, tkactwo, hafciarstwo, ceramika, wyrób ozdobnych przedmiotów metalowych (np. ze srebra).

Powiązane hasła:

DOSPEWSKI Stanisław, CHRISTOW Christo, RAJCZEW

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama