era kenozoiczna
najmłodsza era w dziejach Ziemi trwająca od ok. 65 mln lat temu do dziś; 2 okresy: trzeciorzęd i czwartorzęd. Najbardziej charakterystycznymi cechami tej ery są największe nasilenie orogenezy alpejskiej (w trzeciorzędzie) oraz wielkie zlodowacenie obejmujące duże obszary kuli ziemskiej (czwartorzęd); osady k. to flisz, wapienie numulitowe i serpulowe, piaskowce, iłowce, węgiel brunatny, złoża siarki, soli kam., gipsu, osady lodowcowe. Roślinność, podobna do współczesnej, przeszła cykl przeobrażeń, które były wywołane m.in. zmianami warunków klimatycznych; prowadziły one do wytworzenia się istniejących obecnie rodzajów i gatunków oraz powstania obecnych zbiorowisk roślinnych, obszarów i państw florystycznych. K. cechuje także intensywny rozwój ssaków, które opanowały całkowicie środowisko lądowe, oraz ptaków; pod koniec trzeciorzędu ok. 90% fauny przypominało formy współczesne; w czwartorzędzie w epoce lodowcowej występowały formy dla niej typowe (mamut, nosorożec); najważniejszym faktem było pojawienie się człowieka; po ustąpieniu zlodowaceń ostatecznie uformowała się fauna współczesna.