Mordwa, Mordwiaj, Mordowskaja Riespublika
położona w eur. części Rosji (Wyż. Nadwołżańska); pow. 26,2 tys. km2; 970 tys. mieszk. (2001), w tym 315 tys. Mordwinów, nadto Rosjanie i Tatarzy; stol. Sarańsk; przem. maszynowy, metalowy, elektrotechn., chem., mat. bud., drzewny, spoż.; uprawa zbóż, ziemniaków, buraków cukrowych; hodowla bydła, owiec, trzody chlewnej; pszczelarstwo; tereny zamieszkane od neolitu, z miejscową ludnością łączyły się kolejno napływowe plemiona pasterskie; w początkach I tysiąclecia n.e. Mordwinia była samodzielna, potem zależna od Gotów, Chazarów, Bułgarów Wołżańsko-Kamskich, Rusi Kijowskiej; XIII-XV w. w państwie Złotej Ordy; w XVI w. Mordwini wspierali Iwana Groźnego, po jego upadku 1552 wcieleni do Rosji; od XVII w. zmuszani do przejścia na prawosławie, przymusowo brali udział w pracach przy budowach ros. twierdz i portów; 1861 wyzutych z ziemi na rzecz Rosjan chłopów wysiedlano do Kazachstanu i na Syberię; od pocz. XX w. wpływy mieńszewików i socjal.-rewolucjonistów (eserów), utrzymały się do zwycięstwa Armii Czerwonej (1918); 1928 utworzono Mordwiński Okręg Narodowościowy, 1934 Autonomiczną SRR; od lat 30. istniały tu łagry (obozy przymusowej pracy); 1979 spośród 1,15 mln Mordwinów, żyjących w ZSRR, w swej republice mieszkała mniejszość; III 1992 nowy układ o stowarzyszeniu z Federacją Rosyjską.
- TATARSKI JĘZYK, należy do grupy ;...