kolekcja licząca ok. 360 arrasów gromadzonych przez Jagiellonów w celu dekoracji wnętrz ich wawelskiej siedziby; pierwsze a. przywiozła w swej ślubnej wyprawie królowa Bona, następnie Zygmunt Stary zamówił w Antwerpii 108 tkanin; większość a. została wykonana 1553-71 na zlecenie Zygmunta II Augusta w brukselskich warsztatach Willema i Jana Kempeneerów, Jana van Tieghena i Mikołaja Leyniersa wg projektów Michaela van Coxciena i Willema Tonsa. A.w. Zygmunta Augusta były dobrane rozmiarami do wielkości ścian (najw. osiągają wymiary 5 x 9 m); tworzyły trzy serie tematyczne: biblijną (sceny rajskie, dzieje Noego i Wieży Babel), krajobrazowo-zwierzęcą oraz kompozycji groteskowych, inspirowanych motywami herbów Polski i Litwy, z inicjałami król. Po śmierci Zygmunta Augusta a.w. przeszły na własność jego sióstr, potem Rzeczpospolitej; Jan Kazimierz ukrył ich część we Francji i w Gdańsku celem wymuszenia za nie dożywotniej pensji po abdykacji (wykupił je sejm za panowania Augusta II Sasa); 1795 z Warszawy wywieźli je Rosjanie do Petersburga; 1922-26 wróciły na zamek wawelski na mocy traktatu ryskiego; w czasie II woj. świat. ukryte przed Niemcami, wywiezione przez Rumunię do Francji, Anglii, wreszcie do Kanady; powróciły na Wawel 1961; ob. kolekcja liczy 143 sztuki.
TAPISERIE, ARRASY, COXIE Michiel van, ZAMEK KRÓLEWSKI NA WAWELU
- MORELOWSKI, Marian (1884-1963)
- SZABLOWSKI, Jerzy (1906-89)