obejmuje twórczość w klasycznym j. arab. powstałą na Płw. Arabskim i na terenach podbitych przez Arabów; pierwszą formą lit. były kasydy, tj. wiersze poetów plemiennych (VI w.) początkowo przekazywane ustnie, spisywane od VII w.; do najsłynniejszych poetów epoki przedmuzułm. (dżahilija) zalicza się m.in. Imru'l-Kajsa, Antarę, Asz-Szanfarę; pierwszym zabytkiem arab. prozy był Koran, święta księga islamu spisana w 2. poł. VII w.; po nadejściu islamu (od 622) i za panowania dyn. Omajjadów kanon poezji nie zmienił się, dominowały panegiryki władców, pojawili się poeci dworscy; następnie wyodrębniły się dwa nurty: poeci opiewający platoniczną, nieszczęśliwą miłość i poeci Mekki i Medyny, uprawiający gł. poezję erotyczną; za złoty okres a.l. uważa się panowanie dyn. Abbasydów (750-1258); wówczas nastąpił rozwój nauki i piśmiennictwa naukowego gł. z zakresu medycyny, filozofii, matematyki i astronomii (al-Farabi, Awicenna, al-Ghazali); powstały trzy główne szkoły filologiczne: basryjska, kuficka i bagdadzka, w których prowadzono badania nad Koranem, opracowywano gramatykę j. arab.; za prekursorów prozy arab. uznaje się al-Dżahiza i Ibn Qutajbę (VII-IX w.); powstały liczne antologie poezji staroarab., dzieła historyczno- i teoretycznoliterackie; w poezji pojawił się nurt tzw. modernistyczny, odrzucający tradycyjną tematykę i konstrukcję kasydy, dominowała poezja bachiczna i erotyczna (Abu Nuwas, al-Ahnaf); reakcją na modernistów była poezja neoklasyczna reprezentowana m.in. przez al-Mutanabbiego (IX w.), której kontynuacją była poezja filozof.-mistyczna (Abu Ala al-Maari); równocześnie w arab. Hiszpanii dominowała poezja rycerska (Ibn Zajdun, Ibn Kuzman); po najeździe mongolskim (1258) rozpoczął się okres upadku a. l., zanik twórczości oryginalnej; w XV w. spisano ostatecznie
- ISLAMU LITERATURA, literatura tworzona w...
- KOPTYJSKA LITERATURA, piśmiennictwo w (III-XIV...
- AZERBEJDŻAŃSKA LITERATURA, początki a. l. przypadają...