ludność uznająca j. arabski za ojczysty, niejednorodna etnicznie, ukształtowana w wyniku zmieszania się koczowniczych plemion z Płw. Arabskiego z ludnością terenów podbijanych od VII w.; współcześnie za kraje arabskie uważa się państwa leżące na obszarze Płw. Arabskiego (Arabia Saudyjska, Bahrajn, Jemen, Katar, Kuwejt, Oman, Zjedn. Emiraty Arabskie), Bliskiego Wschodu (Irak, Jordania, Palestyna, Syria) oraz Afryki Płn. (Algieria, Egipt, Libia, Maroko, Mauretania, Sahara Zach., Tunezja), częściowo także zamieszkane przez Arabów są: Somalia, Dżibuti i Sudan; ogółem liczbę A. szacuje się na ok. 560 mln osób; większość z nich wyznaje islam (w obrządku sunnickim, szyici skupieni są w Iraku, Jemenie, Libanie i Syrii), mniejszość - chrześcijaństwo, gł. w obrządku wsch. (Egipt, Jordania, Liban, Syria); pierwsze państwa arab. (Main XIV w. p.n.e., Saba X w. p.n.e.) powstały w Arabii płd.-zach.; zależne od Asyrii królestwo Arabii wymieniono w źródłach z 2. połowy VIII w. p.n.e.; od pocz. VII w. ważną rolę zaczęły odgrywać Mekka i Medyna jako centra islamu; działalność Mahometa (570-632) rozpoczyna okres ekspansji islamu i cywilizacji arab., A. zajmują kolejno Mezopotamię, Syrię, Palestynę, Egipt, Trypolitanię, następnie Afrykę Płn., Sycylię i Płw. Iberyjski; w początkach VIII w. imperium arab. rozciąga się od Pirenejów po Kaukaz; za panowania dyn. Omajjadów (661-750) rozkwit gospodarki i kultury; w tym okresie (i w kilku wiekach następnych) nauka arabska przoduje w świecie, rozwijając zdobycze staroż. Greków (zapomniane w Europie); za rządów następnej dyn. Abbasydów początek rozkładu imperium; w X i XI w. część kalifatu opanowują Turcy Seldżuccy; 1258 upadek dyn. i zdobycie Bagdadu przez Hulagu-chana kończy polit. znaczenie kalifatu, który podzielił się na szereg państw, z czasem opanowanych przez Turków osmańskich, którzy w XVIII w. zdobyli Płw. Arabski i Afrykę Płn.; w XIX w. kolonialna ekspansja państw eur.; po II woj. świat. szereg państw arab. uzyskuje niepodległość; 1945 powstaje Liga Państw Arabskich; ze względu na strategiczne znaczenie złóż ropy naft. znaczna część obszarów zamieszkana przez A. jest ciągłym zarzewiem konfliktów, które pogłębiło utworzenie 1948 państwa Izrael, niemniej eksport ropy wpłynął umiarkowanie na awans cywilizacyjny i materialny Arabów; 22 państwa arabskie wytwarzają zaledwie 4% świat. eksportu; w większości z nich wysoki jest poziom analfabetyzmu (np. Irak – 60%; Egipt – 44%; Algieria – 30%; Tunezja – 26%; Syria – 24%; Arabia Saudyjska – 24%; Iran – 23%; ZEA – 22,5%; Katar – 18%; Kuwejt – 18%; Libia – 17,4%); stałe wojny sprzyjają uprzywilejowanej pozycji wojska; tradycja upośledza rolę kobiet; występują ostre rozwarstwienia społeczne.
- Arabowie, ludność semicka posługująca...
- arab, „policjant”
- BAHR AL-ARAB, rzeka okresowa w płd.-zach.(...)