(204-269)
filozof grecki, twórca neoplatonizmu; urodzony w Likopolis w Egipcie, osiadł w Rzymie, gdzie zgromadził wokół siebie grono uczniów; pisać zaczął pod koniec życia, a jego pisma zebrał i wydał uczeń Porfiriusz (usystematyzowane w 6 grup zawierających po 9 traktatów każda, stąd ich tytuł Enneady - Dziewiątki); system P., ostatni wielki w obrębie filozofii starożytnej, stoi w opozycji do wszelkiego materializmu; to, co autentycznie rzeczywiste, jest natury czysto duchowej; zadaniem duszy jest wyrwanie się z materii i przedostanie się do wyższych światów; dokonuje się to w dostępnym tylko nielicznym stanie ekstazy, w którym człowiek osiąga pełne zespolenie z bóstwem; jest to droga od wielości ku jedności, odwrotna do kierunku tzw. emanacji, czyli boskich uzewnętrznień; wszystkie rzeczy są bowiem niczym innym, jak tylko eksterioryzacjami boskiej istoty (podobnymi do wypromienowań słońca); u P. bóstwo nie stwarza, ale właśnie emanuje coraz mniej doskonałe, układające się w pewną hierarchię postaci (hipostazy) bytu. Choć sam P. uważał się głównie za interpretatora Platona, to jego przekonanie, że jedynym źródłem rzeczywistości jest arcydoskonałe, niecielesne i transcendentne Dobro absolutne - dostępne nie dzięki rozumowaniu, ale ekstazie - jest czymś nowym; jego koncepcja transcendentnego absolutu i jego emanacji zainteresowała i wpłynęła na wielu filozofów chrześcijańskich.
NEOPLATONIZM, EMANACJA, PLATONIZM, FICINO Marsillio, PANTEIZM, ECKHART Johannes, HIPOSTAZA
- Plotyn, (ok. 204-ok. 269)
- irracjonalizm, (łac. irrationalis...
- Bóg, (hebr. El , Elohim...