Tadeusz (1915-90)
malarz, scenograf, twórca awangardowego teatru Cricot 2, teoretyk sztuki, wielka osobowość sztuki światowej 2. poł. XX w. Studiował 1934-39 w krakowskiej ASP: malarstwo u Z. Pronaszki i scenografię u K. Frycza. W czasie II woj. świat. prowadził w Krakowie tajny Teatr Niezależny, malował obrazy w duchu surrealizmu. Po wojnie jeden z zał. Grupy Plastyków Nowoczesnych. Malarstwo K. cechują częste zwroty; z pocz. lat 50. malował obrazy metaforyczne, wkrótce potem jako pierwszy w Polsce zademonstrował taszyzm (Amarapura, Ramamaganga); następnie zajął się tworzeniem obrazów-reliefów formowanych z utwardzonego płótna; po 1964 dokonywał "zderzeń" przedmiotów z powierzchnią obrazów, przeważnie niepotrzebnych już rupieci, którym przywracał rangę i nadawał symboliczne znaczenie; powstała seria kilkudziesięciu "multipartów" - obrazów z wkomponowanymi w nie zepsutymi parasolami (Parasol i niewidoczny); urządzał happeningi (np. Lekcja anatomii wedle Rembrandta, 1965), tworzył ambalaże oraz assemblage - rekwizyty dla swego teatru (Koń-szkielet, Pręgierze); 1987-88 w duchu neofiguracji namalował cykl obrazów (Dalej już nic, Mam dość siedzenia w obrazie, wychodzę, Pewnej nocy weszła do mojego pokoju Infantka Valázqueza). 1956 powołał do życia "teatr autonomiczny Cricot 2", którego był dyrektorem, reżyserem, scenografem, później też autorem tekstów; od doskonałych inscenizacji dramatów St.I. Witkiewicza (Mątwa, W małym dworku, Wariat i zakonnica) przeszedł do realizacji własnych projektów teatralnych, spośród których wyróżniają się Umarła klasa, Wielopole, Wielopole, Gdzie te niegdysiejsze śniegi, Niech sczezną artyści, Nigdy tu nie powrócę oraz zrealizowany już pośmiertnie spektakl Dziś są moje imieniny. Pozorny aleatoryzm teatru K. poddany był jednak dyscyplinie i kreacyjnemu gestowi twórcy, który modelował spektakl w czasie jego trwania, panując nad narastającymi w nim kolejno warstwami skomplikowanych aluzji, których wyrazem stawała się konstrukcja, poddana charakterystycznemu dla teatralnych wizji K. ruchowi, za każdym obrotem odsłaniała nowy kształt: rozpad stawał się twórczy, twórczość zamieniała się zaś w dekonstrukcję. Filozoficzne podłoże swojej działalności teatralnej określił K. w kolejno ogłaszanych manifestach ("informelu", "teatru zerowego", "teatru wydarzeń", "teatru śmierci") pisanych osobliwym językiem i stanowiących swoiste "partytury" spektakli. Zajmował się także grafiką (monotypie i litografie), robił projekty scenografii dla innych teatrów i operowych scen.
STEWART, TASZYZM, CYBULSKI, POLSKA. TEATR. LATA 1939-45, POLSKA. SZTUKA. SZTUKA PO 1945, GRUPA KRAKOWSKA, SKARŻYŃSKI, HAPPENING, MITORAJ, ASSEMBLAGE