z okresu staroangielskiego (VII w.-1066) zachowały się zabytki poezji w dialekcie zach.-saksońskim (epos bohaterski Beowulf z VIII w., hymny, kroniki); proza pojawia się w IX w. - początkowo w formie przekładów z lit. łac. i zbiorów kazań (Beda Czcigodny Al-kuin); po podboju Anglii przez Normanów j. literackim staje się dialekt anglonormański, pojawia się dziejopisarstwo, rozwija się romans rycerski (król Artur), dworska poezja miłosna i utwory moralistyczne; ośr. kulturalnymi stawały się także uniwersytety (Cambridge, Oxford). W 2. poł. XIV w. dokonano przekładu na j. ang.; działa wówczas najwybitniejszy twórca ang. średniowiecza G. Chaucer, autor Opowieści kanterberyjskich. Na przełomie XV i XVI w. rozkwitała twórczość ludowa (np. ballady o Robin Hoodzie) i misteria. Okres nowoangielski (od 1500 r.) zapoczątkowała era elżbietańska, w której myśl humanistyczną reprezentowali m.in. J. Colet, T. Morus; w poezji pojawił się sonet szekspirowski i biały wiersz; w prozie romans dworski i mieszczański, F. Bacon dał początek esejowi; dramat przeżywał rozkwit dzięki utworom W. Szekspira, Ch. Marlowe'a, B. Johnsona; 1. poł. XVII w. to okres baroku z dominacją poetów metafizycznych w liryce (J. Donne, G. Herbert) i postrenesansową twórczością J. Miltona; w XVIII w. Oświecenie przyniosło początek powieści (D. Defoe, J. Swift, H. Fielding); nowe formy narracji wniósł przedstawiciel sentymentalizmu L. Sterne; romantyzm zapowiadała w poezji twórczość J. Macphersona i proza M. Lewisa, H. Walpole'a (powieść gotycka). Anglia uważana jest za ojczyznę romantyzmu (G. Byron, P. Shelley, J. Keats); podwaliny powieści hist. położył W. Scott, a powieści psychologicznej - J. Austen; z nadejściem epoki wiktoriańskiej (1830-1900) wiązał się rozkwit realistycznej powieści społ.-obyczajowej (K. Dickens, W.M. Thackeray, Ch. i E. Brönte, T. Hardy); postromantyczną poezję okresu wiktoriańskiego reprezentowali R. Browning i A. Tennyson; reakcją na okres wiktoriański (od 1880) stała się początkowo proza naturalistyczna a następnie nurt neoromantyczny (R.L. Stevenson, R. Kipling); do modernistycznego prądu zaliczamy twórczość O. Wilde'a oraz G.B. Shawa w dziedzinie dramatu; w XX w. rozwinęła się powieść psychol. (J. Conrad), duży wpływ na lit. światową wywarły poszukiwania formalne J. Joyce'a; w poezji podobną rolę odgrywała twórczość T.S. Eliota; pojawił się silny nurt analizujący kryzys cywilizacji i szukający nowych wartości (H.G. Wells, G.K. Chesterton, J. Galsworthy, D.H. Lawrence, A. Huxley, G. Orwell); w latach 30. i 40. znaczącą rolę odgrywali poeci W.H. Auden, D. Thomas, powieściopisarz G. Greene, R. Graves, C.P. Snow, E.M. Forster, E. Waugh. W tym czasie rozpoczyna też swą bogatą twórczość jedna z najbardziej popularnych pisarek XX w., Agatha Christie, autorka przekładanych na wiele języków powieści kryminalnych. W powojennej l.a. wyróżniają się I. Murdoch, W. Golding (laureat Nagrody Nobla), A. Sillitoe, A. Burgess, J. Osborne (jeden z , którzy wpłynęli na rozwój ang. dramatu społ.-psychologicznego), J.B. Priestley. W najmłodszym pokoleniu twórców wyróżnia się poeta S. Heaney (Nagroda Nobla) i prozaicy pochodzenia azjatyckiego, naturalizowani w W. Brytanii: S. Rushdie, T. Mo, K. Ishiguro. Dużą popularność osiągnęli twórcy wybitnych powieści sensacyjnych: K. Follet, F. Forsyth, J. le Carre.
HEYWOOD,
DE QUINCEY Thomas,
TOURNEUR,
IMAGIZM,
WEBSTER,
ANGLISTYKA,
ORTON,
TRAVEN,
SITWELL,
ORWELL
