LUDNOŚĆ. Skład etniczny: ok. 70% ludy Bantu (Gandowie, Nyoro, Tuskana, Gisu, Nikole, Soga i in.) zamieszkujące część płd. i środk. kraju, 13% plemiona nilockie, 5% grupy sudańskie (na płn.), 12% inni; biali, Hindusi i Arabowie stanowią ułamek procenta; od 1994 ustawiczny napływ ludności z Rwandy, gdzie trwa wojna domowa; gęstość zaludnienia 111 osób/km2; w miastach zamieszkuje 11% ludności (jeden z najniższych wskaźników urbanizacji w świecie); b. wysoki przyrost naturalny - ok. 33‰ rocznie - ograniczany epidemią AIDS (najwyższa w Afryce zachorowalność); ponad 50% analfabetów; przeciętna dł. życia: mężczyźni - 46 lat, kobiety - 47 lat (jedna z najniższych w świecie); wyznania - 78% chrześcijanie (gł. katolicy i protestanci), 7% muzułmanie, nadto zwolennicy rel. pierwotnych, animiści itp.
USTRÓJ. Republika prezydencka na podstawie konstytucji z 1995, czł. bryt. Wspólnoty Narodów; głową państwa i szefem rządu jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję; parlament jednoizbowy (Zgromadzenie Ustawodawcze), 303 członków - 214 wyłanianych w wyborach bezpośrednich, 86 nominowanych przez zarejestrowane grupy interesu (m.in. kobiety – 56 miejsc, armia – 10, młodzież - 5), kadencja 5-letnia; administracyjnie kraj dzieli się na 77 dystryktów.
WARUNKI NATURALNE. Terytorium U. położone jest na Wyż. Wschodnioafrykańskiej (wys. 1000-1200 m), porozcinanej szerokimi, głębokimi dolinami rzek; miejscami wyspowe masywy górskie, z których najwyższy - Elgon, 4321 m - znajduje się na granicy z Kenią; po stronie zach. fragmenty Wielkich Rowów Afrykańskich z dużymi jez. Edwarda i Alberta (połączone rz. Semliki), a także masyw Ruwenzori z najw. szczytem U. (Margherita, 5109 m); bardziej na płd. na granicy z Rwandą wulkaniczny masyw Wirunga (najw. szczyt Muhawura, 4127 m); na płd.-wsch. (granica z Tanzanią) wielkie Jez. Wiktorii. Klimat podrównikowy, wilgotny; średnia temp. na wys. 1200 m na płn. 24-28C, na płd. 22-24C; średni roczny opad 1000 do 1100 mm, więcej (do 1500 mm) tylko na płd. kraju i wybrzeżach Jez. Wiktorii. Rzeki liczne, najw. Nil (Alberta, Górski, Wiktorii) z dopływami Katonga, Mayanja, Lugogo, Aswa; część rzek uchodzi do jezior; na Nilu wodospady (Owena, Ripon, Murchisona); część rzek, z wyjątkiem Nilu, wysycha okresowo; kilka wielkich jezior: Wiktorii, Alberta, Edwarda (graniczne), Kioga, Jerzego; wody śródlądowe zajmują 44 081 km2 (ok. 1/6 pow. kraju); obszary w pobliżu Jez. Wiktorii i Jez. Kioga - zabagnione, porośnięte trzciną i papirusem. Roślinność przeważnie sawannowa, w niższych partiach gór wilgotne, wiecznie zielone lasy równikowe; wyżej mieszane lasy górskie (do 3000 m), jeszcze wyżej zarośla subalpejskie (do 3800 m), których endemiczną osobliwością są ogromne drzewa starców (Senetio johnstoni); świat zwierzęcy reprezentują m.in. lwy, słonie, nosorożce; cztery parki nar.: Wirunga, Kidepo, Elgon, Kabarega.
GOSPODARKA. Jeden z biedniejszych krajów świata, gł. wskutek długotrwałej wojny domowej; podstawą gospodarki rozdrobnione, prymitywne rolnictwo (użytki rolne zajmują ok. 50% pow.), którym trudni się ponad 80% ludności (w przemyśle pracuje zaledwie 5,1%); uprawa kawy, bawełny, sezamu, herbaty, orzeszków ziemnych, tytoniu, agawy sizalskiej na eksport oraz manioku, bananów, kukurydzy, prosa, sorgo, roślin strączkowych, batatów w celach żywieniowych; hodowla bydła, owiec, kóz ograniczona plagą muchy tse-tse; spore znaczenie rybołówstwa śródlądowego (zwł. na jez. Wiktorii i Kioga), malejące - eksploatacji drewna; bogate zasoby surowców mineralnych, m.in. rud miedzi, cyny, wolframu, berylu, fosforytów, złota, kolumbitu, soli kam., apatytów, kobaltu, rud żelaza, wapieni, azbestu (wydobycie większości złóż zaniechane wskutek wojny domowej); przemysł gł. spoż. (m.in. kawowy, herbaciany, cukierniczy, tytoniowy, olejarski, piwowarski), nadto niewielki przem. metalowy, skórzany, cementowy, drzewny, oczyszczalnie bawełny, montownia samochodów, huta miedzi; nieźle rozwinięta sieć komunikacji kolejowej i drogowej, na jeziorach i Nilu regularna żegluga śródlądowa (gł. porty: Jinja, Entebbe); port lotniczy w Entebbe; uniw. i wyższa szkoła techniczna w Kampali.
KIOGA, TORO, WIRUNGA, MURCHISONA WODOSPAD, KAMPALA, JINJA, PIGMEJE, ALBERTA JEZIORO, NAIROBI, AMIN DADA Qumez Idi- Uganda, (Republika Ugandy)
- BRYTYJSKA AFRYKA WSCHODNIA, używana do 1921 nazwa...
- Kampala, stolica Ugandy, ok. 800...